Yalan söylemek, bir kişiyi kandırmak amacıyla doğru olmayan bir beyanda bulunmak ya da yanlış veya yanıltıcı bir izlenim yaratmaktır.
Yalan neden söylenir?
İnsanları yalan söylemeye iten asıl sebep genellikle bir cezadan kaçınmaktır. Çocuklar için bu ceza, odalarından dışarıya çıkamamak ya da istedikleri şeyin satın alınmaması olabilirken, yetişkinler için patronlarından alabilecekleri maaş kesintisi veya partnerlerinden görebilecekleri negatif davranışlar olabilir.
Yalan söylemenin kötü yanları;
- Kişiyi bilişsel olarak tüketebilir.
- İnsanların cezalandırılma riskini arttırabilir.
- İnsanların kendini iyi insanlar olarak görmelerini engelleyerek öz değerlerini tehdit edebilir
- Genellikle topluma olan güveni aşındırabilir.
Yalan söyleme hastalığı nedir?
Kişilerin herhangi bir sosyal çıkar veya kazancı olmaksızın, kronik olarak yalan söyleme davranışı göstermesi ya da yalan söyleme isteği duymasıdır. Aynı zamanda “Mitomani” diye de adlandırılır. Bu hastalığa sahip kişiler yalan söyleme ihtiyacı hisseder ve bunu gerçekleştirdikten sonra ise rahatlama duyarlar.
Beyaz yalanlar ve Mitomani arasındaki fark nedir?
Beyaz yalanlar, daha zararsızdır ve kronik değildir. Hatta bazen yalan söylenen kişiye fayda sağlamak amacıyla bile kullanılabilir. Fakat genelde yalan söyleyen kişiye fayda sağlar. Diğer bir adı Patolojik Yalanlar ise fayda sağlamaz ve kişinin sürekli yaptığı bir aktivite halindedir. Beyaz yalana örnek olarak;
- İşe geç kalma nedeni hakkında yalan söylemek,
- Toplantıya katılmamak için yalan söylemek,
- Ödev yapmama sebebi hakkında için yalan söylemek verilebilir.
Mitomanik biri ile ilişki kurarken nelere dikkat edilmeli?
- Mitomanik kişiyle güvene dayalı bir ilişkinin sağlanması oldukça zorlayıcıdır. Bu anlamda durumun güçlüğü kabul edilerek, sabırlı davranılmalıdır.
- Kişilerin kötülük yapma amacıyla değil; psikolojik bir dürtüyle yalan söylediği kabul edilerek, fark edilen yalanlara kızgınlıkla veya suçlamayla tepki gösterilmemelidir.
- Mitomanik kişilerin yalan söylediği fark edildiğinde, konuşma daha fazla devam ettirilmeden, o noktada sona erdirilebilir. Bu davranış esnasında, yalan söylemeye devam edildiği takdirde, kendisiyle konuşulmayacağı belirtilebilir.
- Mitomani hastalarıyla yalan konusunda konuşulurken destekleyici olunması faydalıdır. Kendilerine başkalarını etkilemelerine gerek olmadığı hatırlatılabilir. Yargılamadan veya utandırmadan, kişilere bu durumla alakalı profesyonel tıbbi yardım alınması teşvik edilebilir.
Yalan söyleme hastalığının tedavisi nasıldır?
Mitomani tedavisinde dikkat edilmesi gereken en önemli unsurlardan biri yalan söyleme davranışının başka bir psikiyatrik hastalığın belirtisi olup olmadığı eğer eşlik eden bir ruhsal rahatsızlık varsa buna yönelik; antidepresan, antipsikotik veya sakinleştirici ilaçlar kullanılabilir. Mitomanik kişilerin tedavisinde psikoterapi oldukça önemlidir. Ayrıca teşhis sonrası hasta yakınlarının da psikolojik yönden desteklenmesi gerekir.
